Holwerd (Holwert)
Holwerd
Holwerd is een klein dorp in de gemeente Noardeast-Fryslân dat vooral bekendheid geniet vanwege haar functie als vertrekpunt van de veerboot naar Ameland en de plek van waaruit vele wadlooptochten starten.
Take a look
Holwerd heet in het Fries Holwert met een -t op het eind. Het dorp ligt ten noordwesten van Dokkum, bijna tegen de Waddenzee aan.
Het is een klein dorp in de gemeente Noardeast-Fryslân dat vooral bekendheid geniet vanwege haar functie als vertrekpunt van de veerboot naar Ameland. Ook worden er vele wadlooptochten naar het eiland gelopen vanaf Holwerd.
Het dorp is nu bezig met een nieuw project om zelf ook meer te kunnen profiteren van haar ligging aan de Waddenzee: Holwerd aan Zee. Doel is om de Holwerter Feart door te trekken naar de zoute zee. Op de plek waar vijftig jaar geleden de Waddenzee werd ingepolderd, willen de Holwerders nu weer richting de zee bewegen, zodat de natuurlijke dynamiek tussen mens en natuur, water en land, oud en nieuw meer ruimte krijgt. Maar dat is technisch en financieel gezien nog wel een uitdaging, dus wordt vervolgd!
Holwerd heeft dus een lange pier met veerhaven, een kerk met een bijzonder verhaal, een aantal leuke logementen en vakantieshuisjes, een enorm beeld op de dijk van twee dames die wachten op hoog water en een mooi kweldergebied.
De Holwerterpolder is deel van het grootste overgebleven kweldergebied van Europa: Noard-Fryslân Bûtendyks waar vele vogels fourageren. Vanuit vogelkijkhut 'Kees Weverswadpost' kun je ze mooi observeren zonder ze te storen.
-
Oldeholtpade - Scheltingapolder - kijkheuvel
Oldeholtpade - Scheltingapolder - kijkheuvel
-
Aanval op de haven van Oostmahorn
Aanval op de haven van Oostmahorn
De bevrijding van het noordoostelijke deel van Friesland gaat niet zonder slag of stoot. De Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) en Canadese troepen leveren, deels zij aan zij, forse gevechten. Het zijn vooral in paniek vluchtende bezetters die gevechten en schietpartijen veroorzaken en over en weer slachtoffers eisen. Ook om de haven van Oostmahorn wordt flink slag geleverd.
De aandacht van de Canadese troepen richt zich na de bevrijding van Dokkum, Kollum en Dokkumer Nieuwe Zijlen op de haven van Oostmahorn. Het is de verbinding naar het eiland Schiermonnikoog dat onderdeel is van de Duitse verdedigingslinie de Atlantik wall. Deze loopt langs de kusten van Frankrijk tot aan Noorwegen. Op het waddeneiland is tijdens de oorlog een zware Duitse bezetting aanwezig.
Het dorp Oostmahorn wordt op zaterdag 14 april door de Nederlandse Binnenlandse Strijdkrachten (NBS) 'ontzet', nadat de Duitse Grenzschutz (grensbewaking) in stilte is vertrokken naar Schiermonnikoog. Een groep van ruim honderd vluchtende SS-ers en SD-ers en een tiental vrouwen steekt vanuit Groningen ondertussen bij Zoutkamp met drie boten de Lauwerszee over naar het eiland. Een aantal van hen zijn hooggeplaatste SD-ers van het beruchte Scholtenhuis in Groningen. Als de NBS ze vanuit de haven van Oostmahorn voorbij ziet varen wordt er over en weer geschoten.
De Duitse bezetting op Schiermonnikoog wil daarna wraak nemen. Het dorp en de haven van Oostmahorn worden op maandag 16 april vanaf het eiland twee uur lang onder vuur genomen. Een konvooi van drie Nederlandse boten vertrekt richting de haven met het doel om daar te landen. De hulp van het B-Squadron van de Royal Canadian Dragoons (1st Armoured Carrier Regiment) te Dokkum is inmiddels ingeroepen. De aanval wordt ternauwernood afgeslagen, maar twee Canadese militairen van een verkenningsgroep komen om het leven. Rond het dorp wordt een verdedigingslinie van schuttersputten en pantservoertuigen opgetrokken.
Verdere versterking wordt die dag vanuit Leeuwarden opgeroepen, waar de C-compagnie van de North Nova Scotia Highlanders richting de kuststrook worden gestuurd om te patrouilleren naar Duitse landingspogingen. Na een korte maar zware beschieting van de Canadezen als waarschuwing, wordt de volgende dag een bemiddelaar naar het eiland gestuurd. De hoogste SD-er in rang weigert overgave. Ze wachten op ontsnapping met een Schnell boot die hen op 3 mei naar het Duitse waddeneiland Borkum moet brengen. Dat blijkt tevergeefs, maar ondertussen houden ze het eiland bezet, ook na de algehele capitulatie voor heel Nederland op 5 mei.
Het duurt nog tot 11 juni voordat met twee boten, de MS Waddenzee en de MS Brakzand, de laatste bezetters van Schiermonnikoog worden afgevoerd naar de haven van Oostmahorn. Een kolonne van legertrucks volgepakt met krijgsgevangenen, verlaat onder bewaking van de geallieerden de haven. Vandaar gaan ze naar het krijgsgevangenkamp in Beerta (Groningen).
