Kuiertocht buitengebied Gytsjerk

Wandel vanuit Gytsjerk door het prachtige buitengebied en natuurgebied ‘Bouwepet’.

Geologisch monument
Toen in 1979 de ruilverkaveling Tytsjerksteradiel van start ging, was zwerfstenenverzamelaar Faber uit Gytsjerk helemaal in zijn element. Hij vond talloze stenen uit alle delen van Scandinavië in het gebied rondom Gytsjerk. De ruilverkavelingscommissie verzocht hem om voor bijzondere stenen een geschikte plaats te zoeken. Dat werd dit monument waarin duidelijk de vorm van Noorwegen, Zweden en Finland te herkennen is. In het geologisch monument zijn ongeveer 10.000 zwerfstenen verwerkt. De plaatsing van de stenen komt overeen met het land van herkomst.

Natuurgebied Bouwe Pet
Het stroomdal van de Bouwepet is al ontstaan in de laatste ijstijd. Dit verklaart ook het voorkomen van de vele zwerfkeien in de bodem, die door het landijs zijn meegevoerd. Het stroomdal vormt een fraai landschap. Het water slingert tussen de aangrenzende hogere zandgronden die vroeger nog een meter hoger waren. Door afgraving voor de zandwinning zijn deze gronden verlaagd. ’s Winters spot je er ganzen, eenden en zilverreigers en in de zomer rietvogels, zoals de kleine karekiet.

Ottema-Wiersmareservaat
Dit is een natuurgebied met broekbossen, moerassen, riet en ruigtevelden. Het maakt deel uit van het “Bûtefjild”, dat in de 20e eeuw grotendeels werd ontgonnen. Dankzij de toenmalige eigenaren van het gebied, de heren Ottema en Wiersma, is een deel van dit grote gebied gespaard gebleven, omdat zij weigerden aan de ontginning mee te werken. Het broekbos wordt afgewisseld met veenmosrietland, dat ’s winters gemaaid worden. Met wat geluk zie je het moerasviooltje, waarop de zeldzame vlinder Zilveren Maan eitjes legt. Ook zie je er vaak havikken, sperwers en buizerds.

Als je iets naar het zuiden loopt en daarna linksaf het Koekoekspaad inloopt, komt je na ongeveer 10 minuten bij een uitkijktoren, geopend in 2021. Het ontwerp is van Nynke Rixt Jukema.

Complex voormalige zuivelfabriek, R. van Nautaweg 1-15
Dit is een complex van gebouwen, oorspronkelijk behorend tot de Coöp. Stoomzuivelfabriek Trynwâlden, ooit een van de grootste zuivelfabrieken van Friesland. De directeurswoning, fabrieksgebouwen en arbeiderswoningen staan op de Rijksmonumentenlijst. In 1896 besloten vijftien boeren op voorspraak van baron Rengers tot het oprichten van de fabriek. Voor tachtigduizend gulden bouwden zij de eerste stoomzuivelfabriek met elektrische verlichting. In 1921 is de fabriek belangrijk uitgebreid. Eind 1976 kwam er vanwege een fusie een einde aan de melkfabriek. Op dit moment vormt het een bedrijfsverzamelgebouw waarin verschillende bedrijven en een pizzeria een plek hebben gevonden.

Een Kuiertocht is een korte wandelroute. Het verbaast je daarom vast niet dat het Fries voor wandelen kuierje is. Je kunt een kuiertocht makkelijk combineren met een activiteit in de omgeving, of kies ervoor om nog een Kuiertocht te wandelen. Een overzicht van alle Kuiertochten vind je hier.